Làm sao để hỗ trợ phát triển các startup nông nghiệp?

(TBKTSG Online) - Nếu như hai năm trước, các startup trong lĩnh vực nông nghiệp chỉ đếm trên đầu ngón tay thì nay số lượng đã nhiều hơn. Tuy vậy, hiện vẫn chưa có nhiều ý tưởng đột phá. Làm sao để thay đổi điều này?

Ông Phạm Duy Hiếu trong một buổi chia sẻ kiến thức khởi nghiệp cho các bạn trẻ. Ảnh: Ngọc Hà

TBKTSG Online trao đổi cùng ông Phạm Duy Hiếu, Giám đốc Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệp khoa học công nghệ Việt Nam (Startup Vietnam Foundation - SVF), một quỹ tư nhân phi lợi nhuận chuyên hỗ trợ và đầu tư các startup nông nghiệp, xoay quanh câu chuyện làm sao nâng tầm các startup trong lĩnh vực này.

TBKTSG Online: Thưa ông, như ông nhận xét, phần lớn các bạn trẻ khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay chỉ mới là khởi sự kinh doanh chứ chưa thật sự là một startup đúng nghĩa. Ông có thể nói rõ hơn và lý giải về nhận xét của mình?- 

Ông Phạm Duy Hiếu: Trong góc nhìn của tôi, nói đến doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) là nói đến tính mới mẻ và khả năng mở rộng. Tôi chưa thấy hai tính chất này xuất hiện nhiều trong các dự án khởi sự kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp thời gian gần đây.Nếu không có những đặc điểm này, các bạn sẽ là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) chứ chưa phải là một startup. Tất nhiên là các SME cũng có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế đất nước nhưng cần hiểu đúng để chúng ta có những thái độ đầu tư và hỗ trợ phù hợp cho mỗi nhóm đối tượng.Tôi thấy, để có nhiều hơn nữa những startup tiềm năng, cần trang bị cho các bạn khởi sự kiến thức chuyên sâu về ngành, kỹ năng tổ chức và quản trị doanh nghiệp; và quan trọng nhất, hãy trang bị cho các bạn một tầm nhìn.

Làm thế nào để mang đến cho các bạn một tầm nhìn?- Tôi nghĩ tầm nhìn phụ thuộc rất nhiều vào những gì chúng ta nhìn thấy. Nếu chúng ta chỉ quanh quẩn với mảnh ruộng, cái cày và con trâu thì tầm nhìn sẽ khó vượt qua được lũy tre làng. Và những gì chúng ta làm sẽ không có nhiều tính mới, theo đó, cũng sẽ khó có sự đột phá.Xin lấy ví dụ từ chính bản thân tôi.Trước đây tôi vẫn nghĩ nông nghiệp là một cái gì đó rất truyền thống và có phần lạc hậu. Tuy vậy, góc nhìn của tôi hoàn toàn thay đổi khi tôi có dịp thăm trang trại của TH True Milk. Từ trải nghiệm bản thân, tôi thấy rằng có thể làm mới nền nông nghiệp bằng những ứng dụng công nghệ hiện đại vào tổ chức sản xuất và quản trị. Và rằng nông nghiệp hoàn toàn có thể tạo ra những giá trị, thậm chí những giá trị rất lớn không thua gì những ngành công nghiệp và dịch vụ.Bằng cách đi nhiều, trải nghiệm nhiều, tiếp xúc với những doanh nghiệp nông nghiệp hàng đầu trong ngành tại Việt Nam cũng như thế giới, tự khắc các bạn trẻ sẽ có tầm nhìn mới. Lòng tự trọng sẽ giúp các bạn xây dựng giấc mơ và khát vọng. Đây là nhân tố cơ bản góp phần nâng tầm các startup nông nghiệp.Chúng tôi sẽ góp một phần trong câu chuyện này qua việc tổ chức các tour cho các startup tham quan và làm việc cùng các doanh nghiệp nông nghiệp, các vườm ươm nông nghiệp công nghệ cao trong và ngoài nước.

Có lý do gì để ông tin rằng các doanh nghiệp sẽ đón tiếp SVF cũng như các startup?- Những doanh nghiệp mà chúng tôi tiếp xúc đều bày tỏ sự sẵn lòng hợp tác trong trường hợp này bởi nhiều lý do.Thứ nhất, khi một doanh nghiệp thành công, đa số họ đều có xu hướng quay trở lại cống hiến cho xã hội như một phần trách nhiệm của mình. Và hỗ trợ nâng đỡ các startup là một cách để họ làm điều đó.Thứ hai, chính các startup cũng mang lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp. Họ có thể là cánh tay nối dài cho bộ phận R&D của doanh nghiệp. Họ có thể mang lại nhiều giải pháp giá trị. Họ thậm chí còn mang đến cơ hội đầu tư cho các doanh nghiệp. Quan trọng hơn, họ giúp doanh nghiệp gần với hơi thở của thị trường, với những xu hướng mới trong ngành.

Khi nào SVF sẽ tổ chức tour tham quan đầu tiên?- Chúng tôi ra mắt tour đầu tiên trong năm nay. Mọi việc cần có sự chuẩn bị chu đáo, đặc biệt trong việc chọn lựa các startup tham gia. SVF rất chú trọng đến tính cam kết của các startup, đây là nhân tố đảm bảo cho các bạn startup hành động, phải hành động mới có kết quả.Tôi thấy nhiều bạn trẻ chưa có tính cam kết cao. Họ có thể rất nhiệt huyết trong những ngày đầu nhưng 3 tháng sau, mọi thứ chùng xuống, 6 tháng sau họ không còn muốn tiếp tục theo đuổi ý tưởng và sau 1 năm họ đã có thể đổi hướng.Không có tính cam kết, bạn không có kỷ luật với bản thân và sẽ không thể đạt được mục tiêu đề ra. Do vậy, tính cam kết sẽ là một trong những tiêu chí quan trọng để chúng tôi chọn lựa startup tham gia vào tour tham quan.Chuyến tham quan chỉ là một mảnh ghép trong bức tranh tổng thể hỗ trợ mà SVF thực hiện bên cạnh hoạt động đào tạo, kết nối. Sau buổi tham quan sẽ là những buổi sinh hoạt offline chia sẻ nhằm thúc đẩy sự sáng tạo, gợi mở cơ hội, thiết lập mục tiêu và cam kết hành động.

Tại sao SVF lại chọn nông nghiệp?- Xin bắt đầu câu chuyện ra đời của SVF. Năm 2012, một nhóm doanh nhân mong muốn thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển và họ nhận thấy khởi nghiệp đóng vai trò quan trọng để thực hiện điều này.Họ tham quan những quốc gia nổi tiếng về khởi nghiệp trên thế giới và nhận thấy cần có một hệ sinh thái để hỗ trợ khởi nghiệp nếu muốn các doanh nghiệp khởi nghiệp cất cánh.Và kết quả là sau chuyến đi, SVF đã ra đời. SVF là một quỹ xã hội hoá, được chính thức cấp phép hoạt động từ tháng 12-2014, 80% danh mục của quỹ là hỗ trợ và đầu tư vào các startup nông nghiệp công nghệ cao.Tại sao lại là nông nghiệp?Có lẽ ai cũng thấy rằng dù có kêu gọi công nghiệp hóa – hiện đại hóa thì chúng ta vẫn là một đất nước nông nghiệp với hơn 60% dân số hoạt động trong lĩnh vực này. Thế nhưng nông nghiệp của chúng ta còn nhỏ lẻ, manh mún và đi kèm đó là những vấn đề về ô nhiễm môi trường. Những người có năng lực và trách nhiệm cần phải làm một điều gì đó và đó là lý do SVF chọn ưu tiên lĩnh vực nông nghiệp.

Ông có thể chia sẻ kỳ vọng của SVF về các startup nông nghiệp, ít nhất trong 5 năm tới?- Trong góc nhìn của chúng tôi, nông nghiệp cần và luôn luôn phải gắn với môi trường. Chúng tôi kỳ vọng chọn lựa được những startup nông nghiệp có tính đổi mới sáng tạo, có thể tăng trưởng quy mô, đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo hệ sinh thái đang bị ô nhiễm, thay đổi phương thức tập quán canh tác nông nghiệp lạm dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu bấy lâu nay.Khi đó nông nghiệp không chỉ đóng vai trò cung cấp thực phẩm mà còn bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người nông dân và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Đó mới thực sự là một nền nông nghiệp bền vững.

Xin cảm ơn ông.

>